منطقه حفاظت شده آبشار مارگون

منطقه حفاظت شده آبشار مارگون طی آگهی رسمی مصوبه شماره 192 در مورخ 15 دی ماه 1378 شورایعالی حفاظت محیط زیست به عنوان منطقه حفاظت شده اعلام گردید.

موقعیت جغرافیایی:
منطقه مذکور در شمال غربی استان فارس و128 کیلومتری شیراز و 50 کیلومتری سپیدان بین 27 30 تا 34 30 عرض شمالی و 49 51 تا 57 51 طول شرقی واقع شده است وسعت آن 3501 هکتار می باشد. منطقه دارای اقلیم ایرانی تورانی بوده تابستانهایی خشک و زمستانهایی بسیار سرد همراه با بارش برف و باران . از روستاهای نزدیک میتوان به روستای مارگون و کمهر اشاره نمود. منابع آبی آبشار از کوههای برفی نظیر کوه رنج ، کوه برم فیروز تامین می گردد. یکی از ارزشها و نقاط قوت این منطقه وجود آبشار بسیار زیبای مارگون بوده که هر ساله جمع کثیری از بازدیدکنندگان را به خود جلب می کند علاوه بر این وجود بازمانده هایی از جنگلهای بلوط غرب زاگرس و درختان داغداغان، منابع آب فصلی و دائمی وهمچنین تنوع فوق العاده گیاهی و جانوری، منطقه را نیز نباید فراموش نمود.

پوشش گیاهی منطقه آبشار مارگون:
جوامع گیاهی و جنگلی منطقه را می توان به دو دسته تقسیم نمود :
الف – جامعه پسته و بادام Pistacia-Amygdalus این جامعه تا ارتفاع 2800 متر دیده می شود و پسته و بادام در این جامعه غالب است و مهمترین بخش جنگلها ی منطقه را این جامعه تشکیل می دهد . درخت پسته موجود در این جامعه Pistacia mutica می باشد که از نظر ارتفاع قطر ساقه از بادام بزرگتر است . از ساقه این درخت صمغی استخراج می شود که در نقاشی و رنگ روغن مورد استفاده قرار می گیرد . بادام موجود در این جامعه شامل چند واریته مختلف به شرح زیر می باشد .
1-Amygdalus elaegnifolia
2-Amygdalus erloclada
3- Amygdalus leiocarpa
4- Amygdalus scoparia

میوه واریته Amygdalus scoparia در استان فارس بنام بخورک معروف است که ارزش دارویی و غذایی دارد و در قسمتی از جامعه پسته و بادام بر روی خاک های آهکی جامعه کوچکی از ارس Joniperus - polycarpus که به زبان محلی ول نامیده می شود وجود دارد و نشان دهنده یک جامعه سوزنی برگ در قدیم است که در اثر تخریب از بین رفته است . در این جامعه درختان و درختچه های زیر , مخلوط با گونه های اصلی جامعه وجود دارد .
ب – جامعه بلوط : این جامعه تا ارتفاع 2500 متر از سطح دریا در این منطقه دیده می شود گونه اصلی آن Querous brantii می باشد برگ و جوانه های این بلوط مورد حمله حشرات قرار گرفته و محصولاتی به نام براماز و خرنوک تولید می نماید که در صنعت چرمسازی مورد استفاده قرار می گیرد . خرنوک در اثر نیش زدن حشره ای به نام Andricus به جوانه بلوط تولید میشود.
اسامی علمی و فارسی گونه های شاخص گیاهی موجوددرمنطقه به تفکیک اشکوب فوقانی (درختان) ، اشکوب میانی (درختچه ها ) واشکوب تحتانی ( علنی )

اشکوب فوقانی
ارس Juniperus excelsa
گلابی وحشی Pyrus sp.
پسته وحشی یا بنه Pistacia mutica
بادام کوهی Amygdalus Scoparia
اشکوب میانی
بادام وحشی Amygdalus Scoparia
زالزالک Crataegus sp
اشکوب تحتانی
کنگر Gundelia
خارشتر Alhagi sp
کلاه میرحسن Acantophylum sp
گرامینه Graminea

استفاده اسم محلی یا فارسی اسم علمی ردیف
گونه جنس

حفاظتی ، صنعتی، داروئی،خوراکی بادام کوهی( الوک) Amygdalus Scoparia 1
حفاظتی، خوراکی ، داروئی زالزالک Crataegus Monogyna 2
حفاظتی، داروئی شیرین بیان Glycyrrhiza Glabra 3
حفاظتی، داروئی ،خوراکی پونه Mentha Piperita 4
حفاظتی، داروئی، خوراکی آویشن شیرازی Zataria multiflora 5
حفاظتی،صنعتی درمنه Artimisia SPP 6
حفاظتی، داروئی بلوط Quercus Persica 7
خوراکی، داروئی، حفاظتی سیر Allium Sativum 8
خوراکی، داروئی جو Hordeum Vulgare 9
داروئی جوی دوسر Avena Sativa 10
خوراکی، داروئی بابونه Anthemis Nobilis 11
صنعتی اسپند Peganum Harmala 12
حفاظتی، داروئی، خوراکی
جاشیر Prangos Ferulacea 13
استفاده اسم محلی یا فارسی اسم علمی ردیف
گونه جنس
حفاظتی کیکم Acer Spp 14
حفاظتی، داروئی، خوراکی پسته وحشی ( بنه) Pistacia Athlantica 15
حفاظتی، داروئی، خوراکی کلخونک Pistacia Khinjuk 16
حفاظتی برموس Bromus Tementalus 17
حفاظتی، خوراکی کنگر Gundelia Tournefortil 18
حفاظتی، داروئی، خوراکی گون Astragalus Spp 19
حفاظتی کاهوی وحشی Scariola orentalis 20
حفاظتی جو سیخ Ebenus stellata 21
خوراک دام شال دم(دم اسب) Stipa barbata 22
حفاظتی، داروئی کما Ferula Spp 23
حفاظتی آگروپیرم Agropyron elongatum 24
حفاظتی برموس Bromus inermis 25
---- توت روباه Sanguisorba minor 26
ژنتیکی، حفاظتی آژیلوس Aegilops Spp 27
خوراک دام، حفاظتی قستوک Festuca ovina 28
حفاظتی، داروئی شکر تیغال Echinops robustus 29
حفاظتی گوش بره Phlomis Persica 30
حفاظتی کلاه میرحسن Acantholimon Spp 31
داروئی بومادران Achillea millefolium 32
داروئی ارس وسرو Juniperus Spp 33
حفاظتی ارژن Amygdalus orientalis 34
حفاظتی، خوراکی ریواس Rheum ribes 35
داروئی، حفاظتی تنگس Amygdalus Lycioides 36
داروئی، خوراکی خارشتر Alhagi camelorum 37

حیات وحش شاخص منطقه حفاظت شده آبشارمارگون
جدول 6-4- فهرست پستانداران منطقه مطالعاتی
ردیف
نام فارسی نام انگلیسی نام لاتین
1 خارپشت ایرانی
Brandts edgehog Paraechinus hypomelas
2 سنجاب ایرانی Persian squirrel Seiurus anomalus
3 سنجاب درختی ایرانی Forest donnous Dryomys nitedula
4 هامستر دم دراز Hamster Calomyscus hailwordi
5 هامسترخاکستری Grey hamster Cricetulus migratorius
6 جرد ایرانی Persian jird Meriones persicus
7 جرد لیبی Libyan jird Meriones libycus
8 موش خانگی House mouse Mus musculus
9 موش ورامین Bandicoot rat Nesokia indica
10 موش صحرایی Wood mouse Apodemus sylvaticus
11 تشی Indian crested porcupine Hystrix indiea
12 خرگوش Pape hare Lepus capensis
13 شغال Golden jakal Canis aurus
14 روباه معمولی Comman fox Vulpes vulpes
15 خرس قهوه ای Brown bear Ursus arctos
16 راسو Weasel Mustela nivalis
17 سمور Stone marten Martes foina
18 رودک Badger Meles meles
19 کفتار Str4iped hyeana Hyaena hyaena
20 گربه وحشی Wild cat Felis catus
21 شنگ -- Lutra lutra
22 گراز -- Sus-Scrofa
لیست پرندگان مهاجر و بومی منطقه موردمطالعه
ردیف نام فارسی نام انگلیسی نام علمی
1 چکاوک شاخدار Shore lark Ermophila alpestris
2 پی یت نوک دراز Long-billed pipit Anthus Simills
3 دم جنبانک شکم زرد Yellow wagtail Motacilla Flava
4 دم جنبانک خاکستری Gery wagtail Motacilla cinerea
5 دم جنبانک ابلق Pied wagtail Motacilla alba
6 سنگ چشم دم سرخ Isabelline Shrike Lanius isabellinus
7 سنگ چشم پشت سرخ Red-backed Shrike Lanius collurio
8 سنگ چشم دم حنایی
Woodchat Shrike Lanius Senator
9 سنگ چشم خاکستری Grat gery shrike Lanius excubitor
10 سنگ چشم خاکستری کوچک Lesser grey shrik Lanius minor
11 سار Starling Starnus Vulgaris
12 جی جاق Jay Garrulus glandarus
13 زاغی Magpie Pica pica
14 کلاغ نوک سرخ Chough Pyrrhocorax Pyrrocorax
15 کلاغ ابلق Hooded crow Corvus corone cornit
16 کلاغ سیاه Rook Corvus frugilegus
17 سینه سرخ Robin Erithacus rubeculla
18 بلبل خرما White-cared bulbut Pyenonotus leucotis
19 آبروک dipper Cinclus cinclus
20 مگس گیر راه راه Spotted Flyeatcher Muscicapa striata
21 چک Stonechat Saxicola torquatus
22 چکچک گوش سیاه Black-eared wheatear Oenanthe hispanica
23 چکچک کوهی wheatear Oenanthe oenanthe

ادامه جدول 6-2- لیست پرندگان مهاجر و بومی منطقه موردمطالعه
ردیف نام فارسی نام انگلیسی نام علمی
24 چکچک ابلق جنوبی Mourning wheatear Oenanthe lugens
25 چکچک پشت سفید Finsches wheatear Oenanthe Finschii
26 چکچک دم سرخ Red-tailed wheatear Oenanthe Xanthopryma
27 چکچک جلگه ای Lsabelline heathear Oennanthe isaellina
28 طرلان Goshawk Accipiten gentiles
29 پیغو Levant sparrowhawk Accipiten brevipes
30 قرقی Sparrowhawk Accipiter nisus
31 سارکپه پرپا Rough- legged buzzard Buteo logopus
32 سارکپه پا بلند Buzzard Buteo rufinus
33 سارکپه معمولی Imperial eagle Buteo buteo
34 شاه باز Golden eagle Aquila heliaca
35 عقاب طلایی Steppe eagle Aquial chrysaetos
36 عقاب صحرایی Bonellis eagle Aquial nipalensis
37 عقاب دو برادر Egyption vulture Hieraeetus fasciatus
38 کرکس کوچک Lammergeier vulture Neophron percnopterus
39 هما Black vulture Gypaetus barbatus
40 کرکس سیاه Grilton vulture Aegypius monachus
41 کرکس Short- boed engle Gyps fuivus
42 عقاب مارخور Pallied harrier Circaetus gallicus
43 سنقر سفید Montagus iiarrier Circus macrourus
44 سنقرگندمزار Saker falcon Circus pygargus
45 بالابان Peregrine falcon Falco cherrug
46 شاهین Barbary falcon Falco peregrinus
47 بحری Hobby Falco pelegrinoides
48 لیل Merlin Falco subbuteo
49 دلیجه کوچک Lesser kestrel Falco naumanni
50 دلیجه Kestrel Falco tinnunculus

لیست پرندگان مهاجر و بومی منطقه موردمطالعه
ردیف نام فارسی نام علمی
51 کبک دری Caspian snowcock Tetraogallus caspicus
52 چکچک سرسیاه Humes wheatear Oenanthe alboniger
53 دم چتری Rusfous bush chat Cercotrichas galactotes
54 کلاغ کوهی نوک زرد Apline chough Pyrrhocorax graculus
55 کلاغ سیاه Rook Corvus frngilegus
56 کلاغ ابلق Hooded crow Corvus corone
57 دم سرخ سیاه Black redstart Phoenicurus ochruros
58 دم سرخ Redstart Phoenicurus
59 دم سرخ کوهی Guldenstadts redstart Phoenicurus erythrogaster
60 سینه سرخ Robin Erithacus rubccula
61 بلبل Nightinagale Luscinia megarhynchos
62 گلو آبی Bluethroat Luscinia svecica
63 سینه سرخ ایرانی White- throated robin Irania gutturalis
64 توکای گلو سیاه Blac-throated thrush Turdus ruficollis
65 توکای شمالی Fieldfare Turdus pilaris
66 توکای طوقی Ring ouzel Turdus troquatus
67 توکای باغی Song thrush Turudus philomelos
68 توکای سیاه Black bird Turudus merula
69 چرخ ریسک دم دراز Long-taile tit Aegithalos caudatus
70 چرخ ریسک سرسیاه Smober tit Parus lugubris
71 چرخ ریسک دم دراز Long-taile tit Aegithalos caudatus
72 چرخ ریسک سرسیاه Smober tit Parus lugubris
73 چرخ ریسک سرآبی Blue tit Aegithalos caeruleus
74 چرخ ریسک بزرگ Great tit Aegithalos major
75 کمر کلی جنگلی Nughateh Sitta europaea
76 کمر کلی کوچک Western rock Sitta neumayer

ادامه جدول 6-2- لیست پرندگان مهاجر و بومی منطقه موردمطالعه
ردیف نام فارسی نام انگلیسی نام علمی
77 کمر کلی بزرگ Large rock nuthatch Sittal tephronota
78 دیوار خزک Wall creeper Tichodroma muraria
79 چرخ ریسک پشت بلوطی Penduline tit Remiz pendulinus
80 گنجشک خانگی House sparrow Passer domesticus
81 طرقه کوهی Rock thrush Monticola saxatilis
82 طرقه آبی Blue rock thrush Monticola solitarus
83 دم سرخ پشت بلوطی Versmanns redstart Phoenicurus erythronota
84 سهره پیشانی سرخ Red-fronted serin Serinus pusillus
85 سهره سبز Greenfinch Carduelis chloris
86 سهره دم زرد Siskin Carduelis spinus
87 سهره طلایی Gold finch Carduelis carduelis
88 سهره سینه سرخ Linnet Carduelis cannabina
89 سهره بال سرخ Crimson-winged finch Rhodopechys sanguinea

جدول 6-3- فهرست دوزیستان و خزندگان منطقه مطالعاتی

ردیف نام فارسی نام علمی
1 سمندر کوهستانی لرستان Neuregus microspiltus
2 لاک پشت مهمیزدار Testudo graeca ibera
3 آکامای ریز پولک Laudakia microlepis
4 لاسرتای پری نسبس Lacerta princeps
5 لاسرتا Lacerta strigata